Özel Android İşletim Sistemi Oluşturma
İşletim sistemleri, modern teknoloji dünyasının bel kemiğini oluşturan temel yazılımlardır. Bilgisayarlar, akıllı telefonlar, tabletler ve diğer akıllı cihazlar, kullanıcıların bu cihazlarla etkileşimde bulunmasını sağlayan işletim sistemleri sayesinde çalışır. İşletim sistemleri, donanım ve yazılım arasındaki iletişimi sağlayarak cihazların işlevselliğini mümkün kılar. Özellikle mobil cihazlarda kullanılan işletim sistemleri, kullanıcıların günlük yaşamlarında önemli bir rol oynar ve çeşitli görevlerin verimli bir şekilde yerine getirilmesini sağlar. Bu sistemler arasında Android işletim sistemi, sunduğu esneklik, geniş uygulama ekosistemi ve kullanıcı dostu arayüzü ile öne çıkar. Android, küresel çapta milyonlarca kullanıcıya hitap eden bir platform olarak, mobil dünyada önemli bir yer tutar. Geliştiricilere sunduğu geniş imkanlar ve açık kaynak kodlu yapısı sayesinde Android, sadece bir işletim sistemi olmanın ötesine geçerek, inovasyonun ve dijital dönüşümün anahtarı haline gelmiştir.
Android İşletim Sistemi Nedir?
Android, Google tarafından geliştirilen ve 2008 yılında ilk kez piyasaya sürülen açık kaynaklı bir mobil işletim sistemidir. Linux çekirdeği üzerine inşa edilen Android, özellikle akıllı telefonlar ve tabletler için tasarlanmış olup, aynı zamanda akıllı saatler, televizyonlar, otomobiller ve diğer akıllı cihazlarda da kullanılmaktadır. Android’in açık kaynaklı doğası, yazılım geliştiricilere ve donanım üreticilerine esneklik ve özelleştirme imkanı sunar.
Android, dünya genelinde en yaygın kullanılan mobil işletim sistemidir. Statista’nın 2024 yılı verilerine göre, Android işletim sistemi dünya çapında mobil pazarın %70'inden fazlasını elinde bulundurmaktadır. Bu yaygınlık, Android’in farklı fiyat segmentlerinde birçok cihazda bulunabilmesi ve geniş bir kullanıcı kitlesine hitap etmesiyle ilişkilidir. Android işletim sistemi, Samsung, Huawei, Xiaomi gibi büyük akıllı telefon üreticileri tarafından tercih edilmekte ve her yıl milyonlarca cihazda kullanılmaktadır.
Android’in gelişimi, Google ve geniş bir geliştirici topluluğu tarafından sürekli olarak desteklenmektedir. Android işletim sistemi, her yıl yeni sürümlerle güncellenmekte ve bu güncellemelerle performans, güvenlik ve kullanıcı deneyimi açısından önemli iyileştirmeler yapılmaktadır. Google Play Store üzerinden milyonlarca uygulama, Android kullanıcılarına geniş bir hizmet yelpazesi sunmakta ve geliştiriciler, Android’in sağladığı yazılım geliştirme kitleri (SDK) ve araçları ile yenilikçi ve etkileyici uygulamalar geliştirebilmektedir.
Android’in açık kaynak kodlu yapısı, geliştiricilere büyük bir esneklik sunarken, aynı zamanda işletim sisteminin sürekli olarak iyileştirilmesini ve yenilikçi özelliklerin eklenmesini sağlamaktadır. Bu durum, Android’in mobil teknolojilerde öncü bir konumda olmasına katkıda bulunur.
Aynı zamanda linux çekirdeği üzerine inşa edilmesi onu çok daha esnek bir yapıya büründürmektedir. 32 bit ve 64 bit arm işlemci ailesi ile uyumlu bir şekilde derlenebilir, HAL kütüphanesi ile dışarıdan bağlanan ek komponentleri sisteme hızlıca dahil edilebilir ve Android Framework’ü ile iletişim kurmasını sağlayan HIDL ve AIDL arayüzleri ile komponentlerden alınan verileri öncelikle framework seviyesine sonra uygulama seviyesine hızlıca taşınabilir.
Geliştirilmiş ART ve geliştirilmiş dalvik machine ile hızlı bir bellek yönetimi oluşturulabilir. Tüm bu iyileştirmeler onun sadece Google tarafından hazırlanan Cep telefonları, tabletler, saat televizyon ve arabalar için geliştirilmiş farklı işletim sistemlerinin dışında, oyun konsolları, buzdolabları, müzik çalar, ev güvenlik sistemleri, Android TV kutusu veya fotoğraf makinası gibi cihazlar ilede uyumlu olmasını sağlamaktadır. Bunların dışında ise bazı otel sistemlerinin karavan sistemlerinin de alt yapısını oluşturabilmektedir. Bu esneklik ise onun küçük grupların bile kendi ürettikleri cihazlara kolayca entegre edebilmesine olanak sağlamaktadır.
Bazı örnek modeller ise bu şekilde dir.
- Android Tabanlı Buzdolabı, Samsung tarafından geliştirilmiş : RF4289HARS
- Android tabanlı Ev güvenlik sistemi : Xfinity Home Security
- Android tabanlı oyun konsolu : OUYA
- Android Tabanlı TV Kutusu : Android TV Boxes
- Android Tabanlı mini PC : The Pocket TV: Makes any TV a Smart TV
- Android Tabanlı Kareoke cihazı :The Lemon KTV Karaoke player
- Android Tabanlı Fotoğraf makinası : Nikon Coolpix S800c
Android işletim sisteminin temel yapısı sürekli olarak Google ve toplulukları tarafından güncellenmektedir.
AOSP Geliştirilmesi
İşletim sisteminin takvimi her yıl aynı zamanlarda yayınlanır. Yılın ilk aylarında 1. Beta sürümü sonraki 2 ay içinde 2. Beta sürümü yayınlanır. Haziran ayında geliştiriciler için yeni framework’ün SDK si yayınlanır. Ağustos ayında ise yeni versiyonun kaynak kodları source.android.com adresinde yayınlanmış olur.
Android ile gelen ve içeriğe uygun olarak geliştirilmesi gereken bazı uygulamalar;
Dialers, Contacts, Calender, Documents, Gallery, Camera, HTMLViewer — Internet, Browser, BasicSmsReceiver, Browser2, Calendar, CellBroadcastReceiver, DocumentsUI, EmergencyInfo, Gallery, ImsServiceEntitlement, KeyChain, Launcher3, LegacyCamera, ManagedProvisioning, Messaging, Music, MusicFX, Nfc …
Özel bir Andorid işletim sistemi geliştirmek için bazı uygulamaların yeniden düzenlenmesi gerekebilir. Sonuçta tasarımı size özel bir işletim sistemi yapılıyorsa sizinde bazı uygulamaları özelleştirmeniz gerekmektedir.
Geliştirme aşamalarını kısaca özetlenirse;
Ön Araştırma ve Planlama
- Hedef Belirleme: Hangi cihazlar için ROM geliştireceğiniz, kullanıcı kitleniz, ve ROM’un sunacağı özel özellikler belirlenmelidir.
- Kaynak Kodunun Temini: Android’in AOSP (Android Open Source Project) kodunu edinmelisiniz.
Ortamın Hazırlanması
- Geliştirme Ortamı: Uygun donanım ve yazılım araçları (ör. Ubuntu/Linux işletim sistemi, gerekli SDK ve NDK araçları) kurulmalıdır.
- Versiyon Kontrol Sistemi: Git gibi bir versiyon kontrol sistemi kurularak kod yönetimi sağlanmalıdır.
Geliştirme
- Çekirdek ve Sürücüler: Cihazın donanım özelliklerine göre çekirdek ve sürücülerin yapılandırılması.
- Sistem Modifikasyonları: Özelleştirilmiş kullanıcı arayüzü, ön yüklü uygulamalar, özel özellikler ve güvenlik yamaları eklenmesi.
- Performans ve Test: ROM’un stabilitesini ve performansını artırmak için optimizasyonlar yapılmalı ve kapsamlı testler gerçekleştirilmelidir.
Derleme ve Paketleme
- ROM Derleme: Kaynak kodunun derlenmesi ve ROM imajlarının oluşturulması.
- Paketleme: ROM’un dağıtıma hazır hale getirilmesi için gerekli dosyaların paketlenmesi.
Dağıtım ve Güncelleme
- Dağıtım Stratejisi: ROM’un nasıl ve nerede dağıtılacağı belirlenmelidir (ör. OTA güncellemeleri).
- Güncellemeler ve Destek: Kullanıcı geri bildirimlerine göre güncellemeler ve hata düzeltmeleri sağlanmalıdır.
Bu sistemler için gerekli ekip yapısı ise;
Ekip Yapısı
- Proje Yöneticisi (1 kişi): Proje yönetimi ve koordinasyon.
- Geliştiriciler (3–5 kişi): Çekirdek geliştirme, sistem modifikasyonları ve uygulama entegrasyonu.
- Test Uzmanları (2–3 kişi): ROM’un test edilmesi, hataların tespiti ve düzeltilmesi.
- Destek ve Belgelendirme Uzmanları (1–2 kişi): Kullanıcı desteği ve dokümantasyon.
- Uygulamaları geliştirilecek ufak ekipler
Bu kısımda sistemler için gerekli kütüphaneleri oluşturacak bir ekip ile kütüphane ve uygulama birimlerini de birbirinden ayırarak ilerlenebileceğinin altını çizilmelidir.
Uzmanlık Alanları
- Android Geliştirme: Android işletim sistemi ve mobil uygulama geliştirme konusunda deneyim.
- Çekirdek Geliştirme: Linux çekirdeği ve sürücü geliştirme bilgisi.
- Test ve Otomasyon: Yazılım testi, hata tespiti ve test otomasyon araçları konusunda deneyim.
- Proje Yönetimi: Proje yönetim metodolojileri ve yazılım geliştirme süreçleri konusunda bilgi.
Türkiyede yıllık satış ve finansal rakamları
Türkiye’de yıllık cep telefonu satış rakamları ise ;
Aşağıdaki grafikte Türkiye’de yıllık cep telefonu satış rakamları yer almaktadır.
Türkiye Yıllık Cep Telefonu Satışı
Bu rakamlar ise olması beklenen rakamların yarısı kadardır.
Örnek satış rakamlarını ise aşağıdaki gibidir.
Samsung: 2018'de yaklaşık 3.5 milyon adet satış, 2023'te ise yaklaşık 3.6 milyon adet satış.
Apple: 2018'de yaklaşık 3.5 milyon adet satış, 2023'te ise yaklaşık 3.9 milyon adet satış.
Xiaomi: 2018'de yaklaşık 3 milyon adet satış, 2023'te ise yaklaşık 6.3 milyon adet satış.
Huawei: 2018'de yaklaşık 2.5 milyon adet satış, 2023'te ise yaklaşık 2.55 milyon adet satış.
Oppo: 2018'de yaklaşık 2 milyon adet satış, 2023'te ise yaklaşık 3.9 milyon adet satış.
Diğer Markalar: 2018'de yaklaşık 1.8 milyon adet satış, 2023'te ise yaklaşık 3.45 milyon adet satış.
Cep telefonu piyasasında başlıca markalar Samsung, Apple, Xiaomi, Huawei ve Oppo ilk sıralarda yer almaktadır. Bu markalar piyasanın yaklaşık %70’ine sahiptir ve toplam 20 milyonda fazla cihaz satışı yapılmıştır. Bu dilimlerin dışında kalan diğer markalar başlığı altındaki cihazların ise yaklaşık 3.5 milyon cihaz satışı gerçekleşmiştir.
Bu markaların aralarında ürettikleri cihazların aslında ortak noktalrının çok fazla olması. Samsung’un Ekran üreticisi olması dışında markaların sonuçta hepsi chazlarında Arm mimarili bir işlemci kullanıyor veya zein optik kamera komponentlerini kullanıyorlar veya lithium batarya teknolojisini kullanıyor. Zaten bu alanlarda üreticilerin birbirlerine üstünlük kuracak bir teknolojileri de kalmıyor aslında cep telefonu üreticilerinin birbirleri ile rekabet ettikleri ve daha üstün olmaya çalıştıkları alan asıl alan yazılım konusu. İşletim sistemlerini geliştirip sürekli yenilikleri o alanda vermeye çalışıyorlar. Xiaomi kameradan okuduğu görüntüyü dijital olarak iyileştirip büyüterek süper zoom yapıyor. Samsung ise işletim sistemine Gemini AI ekleyerek Google yapay zekasını cep telefonuna getirmeye çalışıyor.
Kısacası büyük oyuncular işletim sistemlerini ve yazılım ekosistemlerini büyütme ve geliştirme peşinde.
Listede diğer markalar başlığı altında olan markaların ise yıllık Türkiye’de yaklaşık 3.5 milyon satış rakamları bulunmaktadır.
Bu markaların spesifik olarak Pazar payı rakamları küçük ve çok öne çıkmayan markalardan oluşmaktadır.
Bunlar ;
· Vivo
· Realme
· Tecno
· OnePlus
· Nokia
· Sony
· Lenovo
· Motorola
· Asus
· General Mobile (Türkiye merkezli)
· Casper (Türkiye merkezli)
· Alcatel
· Honor (Huawei’nin alt markasıydı, şimdi bağımsız)
· Meizu
· ZTE
· Reader
Bu markaların bir çoğunun işletim sistemi ya standart dağıtım işletim sistemi yani herhangi bir özelleştirme veya geliştirme gerçekleştirilmemiş veya bir miktar geliştirilmiş ama günümüz standartlarından uzak bir yapıda.
Bu markaların Türkiye dışında ise oldukça büyük bir Pazar payı bulunmaktadır. Bu göz ardı edilen cihazlar tüm dünyada yaklaşık yılda 300 milyondan fazla satış rakamına ulaşmaktadır.
Fiyatlar ve Lisanslama ücretleri
Bu tarz işletim sistemleri için fiyatlama ve lisanslama ücretleri ise genellikle cihaz başı olarak ücretlendirilebilir. Açık kaynak kodlu bir işletim sistemi hazırlayıp talep eden bir firmalar için ;
- Cihaz Başına Lisans: 5–20 USD arası.
- Yıllık Lisans: 50,000–200,000 USD arası, cihaz sayısına ve verilen desteğe bağlı olarak.
- Ek Özellikler: Özelleştirilmiş özellikler ve teknik destek için ek ücretlendirme yapılabilir.
gibi ücretlendirmeler yapılabilir.
Bu tarz bir ücretlendirme Türkiye için yıllık 30 milyon USD veya tüm dünya için yıllık 1.5 milyar USD’den fazla bir getiri potansiyeli elde etmek demektir.
Sistem sadece OS geliştirmek ile başlanarak zamanlar bildirim servisleri, uygulama izleme, analitik servisleri, mesajlaşma servsleri ve mobil uygulama geliştirmelerinde kullanılan backend servislerini geliştirerek kendi kendini besleyen bir ekosistem haline gelecektir.
